K’YAPUPE

Arkabiz, oput’ez na skidananpez k’ay uçkinan…

Lumcişi ezani xocak ok’itxuşe ko gâçk’aşi, k’yapupekti goynkidenan do xocak ezani oçodinaşa k’onayi uraman…

Ar-jur var, suriten uraman…

Oxorişi coğorepekti elakidez steri kyapupeşe laluman do nena meçaman… Moyt’ayik’aman, goyktenan si mendeg’o3k’edaman, hek yetna aç’ut’a daa txerepunaşe dolit’ayik’aman, laluman. Si va g3irezna t’ayik’ey oxoriş yanişe komulunan… E hentepezti aşkurinenan, nak’o coğori renannati.

Bazi orapez lap’ardepek artisluği ikoms. Rak’aniz gelaxedun do becğums… Lap’arde, mkyapupeşi biç’i na renz bu3umet… Guri mangali steri uğun… Muşisteri nena komeçana hemukti nena mekçamz. Si xolo nena meçina, nena mekçams ala tamo tamo si meganç’en… Brrr... Ar fara ohorişi otole ko gom3k’i do hemusteri mati obecğuş ko gebaç’k’i… Mendra txerepunaşen nena ko momçu… Mati nena mepçi… Aç’ut’a şkule 3k’artolişen nena ko momçu. Maşkurinu ala jin bore, va nanç’uşinen… Hemuk becğu, ma becği, açkfa mendebo3k’edişi oxorişi tude ikten... Dido maşkurinu ala xolo otole va gemk’oli. Bo3k’er lap’ardez.. İktu iktu, hekole hakole çxindi nusfu, şuri muşişi sesi kobogni… Mutu va a3iruşi 3k’artolişe geylu, gondunu.

Hamuten mu gi3umet?

K’yapupes ar lap’arde umçane uyonunan… Ma nena mepçişi, umçane lap’ardek, muşisteri ar lap’arde daha ko moxtu ya do, majvara lap’arde oşkiduşeni memanç’u… Hek mek’ç’opazna dido p’at’i ivet’u steri biduşunam. Umçanez iya dulya menceloni uğun.

Ha3ineri oraz, k’yapupekti, lap’ardepekti diçodez… K’oçik k’yapupeşi nena ognat’u ko gorat’uyi?.. Bgorumt… Hentepeti içodenan.. Muşeni? Na skidanoren mekânepe boçodinamt… So idanoren va uçkinan… İmt’enan doloxepeşe, k’oçepe dido ivaşi… İmt’enan mendrapeşe…

K’oçepeşen imt’enan, ala ora moxtasen omt’uşe yeri va duskidanoren…

Biduşunaşi dido p’at’i doma3onen…

İlhan Asılkazancı 2019.02.07 Gebze




ÇAKALLAR

Arhavi’de, köylerde yaşayanlar iyi bilirler.

Akşam ezanını hoca okumaya başlayınca, çakallar da dizilir ve hoca ezanı bitirene kadar ulurlar.

Bir-iki değil, sürüyle.

Ev köpekleri de çıldırmış gibi çakallara havlarlar ve cevap verirler. Koşarlar, dönerler size bakarlar, ordaysanız biraz daha fındıklığa doğru aşağı koşarlar, havlarlar. Sizi göremezlerse koşarak evin yanına gelirler. E onlar da korkuyorlar, ne kadar köpek olsalar da..

Bazı zamanlar erkek çakal artistlik yapar. Dağda oturur ve böğürür. Laparde dediğimiz çakalların erkeğine deriz. Yüreği mangal gibidir. Onun gibi cevap verirsen o da cevap verir. Sen yine cevap verirsen, cevap verir ama yavaş yavaş sana yanaşır. Brrr… Bir kere, evin penceresini açtım ve onun gibi böğürmeye başladım. Uzak fındıklıklardan cevap verdi. Ben de ses verdim. Biraz sonra küçük ırmak akan vadiden cevap verdi. Korktum ama yukardayım, uzanamaz. O böğürdü, ben böğürdüm, bir de baktım ki evin altında dolanıyor. Çok korktum ama pencereyi kapatmadım. Bakıyorum erkek çakala.. Döndü döndü, o yana bu yana burnunu sürdü, nefesinin sesini duydum. Bir ley göremeyince küçük vadiye doğru indi, kayboldu.

Bundan size ne söylüyorum?

Çakalların bir erkek reisleri var. Ben cevap verince, reis çakal, kendisi gibi bir çakal daha geldi diye, diğer çakalı boğmak için bana yanaştı. Orada seni yakalasa çok kötü olurdu diye düşünüyorum. Reisin her zaman işi zor.

Şimdilerde,çakallar da erkek çakal da bitti. Adam çakalların sesini arar mı? Arıyoruz. Onlar da bitiyorlar. Niçin? Yaşadıkları ortamları bitiriyoruz. Nereye gidecekler bilmiyorlar. Kaçıyorlar içerilere, adamlar çok olunca… Kaçıyorlar uzaklara.

Adamlardan kaçıyorlar ama zaman gelecek kaçacak yerleri kalmayacak.

Düşününce çok zoruma gidiyor.